Frits: “Beleid DUO beperkt hypotheekmogelijkheden”

1. 23 januari 2023
2. 0 reacties

DUO maakt het voor oud-studenten moeilijker om een hypotheek te krijgen, stelt hypotheekadviseur Frits. Het gaat naar schatting om zo’n 150.000 studenten van de ‘pechgeneratie’ die zowel van een basisbeurs als het leenstelsel gebruik maakten. Door de aanpassing van de studiefinanciering verkrijgen zij een overgangsrecht en mogen ze kiezen hoe ze hun opgebouwde studieschuld willen terugbetalen: in 15 jaar of in 35 jaar. 

Frits: “Dat lijkt prettig, maar van DUO mag die keuze niet eerder vastgelegd worden dan twee tot drie maanden vóórdat wordt begonnen met terugbetalen. Wie na afstuderen in de tussengelegen periode van maximaal drie jaar een huis wil kopen, kan daardoor veel minder hypotheek krijgen. Vrijwel alle banken gaan in deze situatie namelijk standaard uit van een terugbetaaltijd van vijftien jaar. 

“Een studieschuld heeft invloed op de maximale hypotheek. Een bank kijkt hierbij naar het verschuldigde maandbedrag en brengt dat in mindering op de maximaal verantwoorde maandelijkse hypotheeklasten. Als de verplichte aflossing van de studieschuld over 35 jaar wordt uitgesmeerd in plaats van over vijftien jaar, zijn de maandlasten lager. Men kan dan dus meer hypotheek krijgen. 

“Bij de invoering van het leenstelsel in 2015 mochten studenten een opgebouwde studieschuld in 35 jaar gaan aflossen in plaats van de tot dan toe gebruikelijke vijftien jaar. Studenten die zowel een opleiding hebben gedaan met een basisbeurs (opleiding gestart voor augustus 2015) als een (vervolg)opleiding gedurende het leenstelsel (opleiding gestart na augustus 2015), verkrijgen een overgangsrecht. Zij mogen kiezen of ze een studielening in vijftien of 35 jaar willen terugbetalen. Naar schatting gaat het in totaal om ongeveer 150.000 personen. Dit jaar mogen ongeveer 16.000 mensen de keuze maken. 

“Wie tot deze groep behoort, krijgt twee tot drie maanden voordat begonnen moet worden met aflossen een brief van DUO. Pas vanaf dát moment kan de keuze worden vastgelegd. Wordt er niet gekozen? Dan geldt in de meeste gevallen het oudste regime dat van toepassing is. De studielening moet dan in vijftien jaar worden terugbetaald.

“Omdat de aflosfase dan korter is, leidt dit tot een hoger maandbedrag en dus een lagere maximale hypotheek. Voor starters met een verzamelinkomen van 65.000 euro en een studieschuld met overgangsrecht van 18.000 euro is het verschil zo’n 15.000 euro. Hoe groter de schuld, hoe groter ook het verschil in hypotheek.

“DUO kan direct bij het beëindigen van een opleiding vaststellen of iemand het recht heeft om een keuze te maken. Maar DUO weigert die keuze eerder vast te leggen dan twee tot drie maanden voor de aflosfase begint. Ook niet als de terugbetaler daarom vraagt. Wel is DUO bereid om op het ‘uitgebreide overzicht van de studieschuld’ te vermelden dat de terugbetaler later een keuze kan maken tussen aflossen in vijftien of 35 jaar. 

“Uit navraag blijkt dat de meeste banken dit overzicht niet voldoende vinden. Want, zeggen de meeste banken, als een terugbetaler de keuze ter zijner tijd niet maakt, dan wordt de lengte van de aflosfase namelijk alsnog vijftien jaar en zou er sprake zijn van overkredietering. Een te hoge hypotheek dus. 

“Kiest een terugbetaler wel voor aflossen in 35 jaar, dan wordt die keuze effectief vanaf het moment dat wordt begonnen met terugbetalen. Dit is altijd op 1 januari van het jaar volgend op de aanloopfase, een periode van twee kalenderjaren tussen het jaar van afstuderen en het jaar waarin wordt begonnen met terugbetalen. Pas na deze periode van maximaal drie jaar kan dus pas de hogere hypotheek worden aangevraagd. 

“Een intentieverklaring, waarin de terugbetaler aangeeft welke keuze hij of zij straks gaat maken, geeft volgens de meeste banken onvoldoende zekerheid. Een enkele bank is wel bereid om via een uitzonderingsprocedure een hypotheek te verstrekken op basis van dit document. Door de beperkte keuze betekent dit voor de aanvrager vaak een hogere rente en dus ook hogere maandlasten. Huizenkopers die zich in deze situatie bevinden, doen er goed aan de mogelijkheden en gevolgen te bespreken met hun hypotheekadviseur.”